Buty górskie to nieodzowny element wyposażenia każdego miłośnika wędrówek po górach. Od ich jakości i dopasowania zależy nie tylko komfort, ale także bezpieczeństwo i zdrowie stóp. Dlatego warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę przy zakupie obuwia do górskich wycieczek. W tym artykule przedstawimy pięć najważniejszych kryteriów wyboru butów górskich, a także podpowiemy, jak dbać o nie, aby służyły nam jak najdłużej.

Rodzaj i trudność szlaku – kluczowe kryterium wyboru butów górskich

Pierwszym i najważniejszym kryterium wyboru butów górskich jest rodzaj i trudność szlaku, po którym zamierzamy się poruszać. Nie każde obuwie nadaje się do każdego terenu. W zależności od stopnia nachylenia, nawierzchni, długości i pogody, możemy wybrać buty górskie o różnym stopniu sztywności, wysokości cholewki, grubości podeszwy i wodoodporności. Ogólnie rzecz biorąc, wyróżnia się trzy główne kategorie butów górskich:

• Buty trekkingowe – to najlżejsze i najbardziej uniwersalne buty górskie, przeznaczone do łatwych i średnich szlaków, o niewielkim nachyleniu i dobrze utrzymanej nawierzchni. Buty trekkingowe mają miękką i elastyczną podeszwę, która dobrze amortyzuje i dostosowuje się do podłoża. Cholewka jest niska lub średnia, co zapewnia swobodę ruchów i wentylację. Buty trekkingowe są zazwyczaj wykonane z materiałów syntetycznych lub skóry zaimpregnowanej, co zapewnia im pewną wodoodporność i oddychalność. Buty trekkingowe nadają się do wędrówek po nizinach, pagórkach, leśnych ścieżkach i łagodnych górach, np. Beskidach czy Sudetach.

• Buty wspinaczkowe – to buty górskie o średnim stopniu sztywności, przeznaczone do trudniejszych i dłuższych szlaków, o dużym nachyleniu i zróżnicowanej nawierzchni. Buty wspinaczkowe mają grubszą i twardszą podeszwę, która zapewnia stabilność i przyczepność na kamienistym, żwirowym, piaskowym lub śnieżnym podłożu. Cholewka jest wysoka i usztywniona, co chroni kostkę i ścięgna przed skręceniami i urazami. Buty wspinaczkowe są zazwyczaj wykonane z grubej skóry lub tworzyw sztucznych, które są bardzo odporne na przetarcia i wilgoć. Buty wspinaczkowe nadają się do wędrówek po stromych i skalistych górach, np. Tatrach, Alpach czy Karkonoszach.

• Buty alpinistyczne – to buty górskie o najwyższym stopniu sztywności, przeznaczone do ekstremalnych warunków, takich jak wspinaczka lodowa, himalaizm czy skialpinizm. Buty alpinistyczne mają bardzo grubą i sztywną podeszwę, która umożliwia mocowanie raków i nart. Cholewka jest bardzo wysoka i usztywniona, często z dodatkowym ociepleniem i membraną, która chroni przed zimnem i wilgocią. Buty alpinistyczne są zazwyczaj wykonane z tworzyw sztucznych lub metalu, które są bardzo wytrzymałe i izolujące. Buty alpinistyczne nadają się do wędrówek po wysokich i lodowatych górach, np. Himalajach, Andach czy Alpach.

Rozmiar i dopasowanie – podstawa komfortu i bezpieczeństwa

Drugim ważnym kryterium wyboru butów górskich w PolarSport jest rozmiar i dopasowanie. Nie ma nic gorszego niż za małe lub za duże buty, które powodują otarcia, odciski, bóle i skurcze. Dlatego należy dokładnie zmierzyć swoją stopę i przymierzyć kilka par butów, zanim zdecydujemy się na zakup. Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:

• Mierz stopę wieczorem, kiedy jest największa i najbardziej opuchnięta. Użyj miarki lub linijki i zapisz długość i szerokość stopy w centymetrach.
• Wybierz rozmiar buta, który jest o około pół centymetra większy od długości stopy. To zapewni ci trochę luzu na palcach i pozwoli na rozszerzanie się stopy podczas chodzenia.
• Przymierz buty z odpowiednimi skarpetami, najlepiej bawełnianymi lub wełnianymi, które zapewniają dobrą wentylację i ciepło. Unikaj skarpet syntetycznych, które mogą powodować nadmierne pocenie się i podrażnienia.
• Sprawdź, czy buty są dobrze dopasowane do szerokości i kształtu stopy. Nie powinny być ani za luźne, ani za ciasne. Powinieneś móc swobodnie poruszać palcami i nie czuć ucisku na żadnej części stopy.
• Sprawdź, czy buty są dobrze dopasowane do wysokości i kąta cholewki. Nie powinna ona obcierać ani uciskać kostki, ścięgna ani łydki. Powinieneś móc swobodnie zginać i prostować nogę, bez utraty stabilności i wsparcia.
• Sprawdź, czy buty są dobrze zapięte i zasznurowane. Nie powinny być ani za luźne, ani za ciasne. Powinieneś móc regulować napięcie sznurówek w zależności od potrzeb i warunków. Nie zapominaj o zapięciu wszystkich haczyków i klamer, jeśli takie są.
• Sprawdź, jak buty zachowują się podczas chodzenia. Nie powinny się zsuwać, przesuwać ani odstawać od stopy. Powinieneś czuć się pewnie i stabilnie na każdym rodzaju podłoża. Spróbuj chodzić po płaskim, pochyłym, nierównym i śliskim terenie, a także schodzić i wchodzić po schodach. Zwróć uwagę na to, czy buty nie powodują żadnych dyskomfortów, bóli lub otarć.

Materiał i jakość – gwarancja trwałości i funkcjonalności

Trzecim istotnym kryterium wyboru butów górskich jest materiał i jakość. Od nich zależy, jak długo buty będą nam służyć i jak dobrze będą spełniać swoje zadania. Dlatego warto zwrócić uwagę na kilka aspektów, takich jak:

• Materiał podeszwy – powinien być odporny na ścieranie, przetarcia i przebicia. Powinien także zapewniać dobrą przyczepność i amortyzację na różnych rodzajach podłoża. Najczęściej stosowanym materiałem do produkcji podeszew butów górskich jest kauczuk, który ma te właściwości. Istnieją jednak różne rodzaje kauczuku, o różnym stopniu twardości i bieżniku. Im twardszy i grubszy jest kauczuk, tym lepiej nadaje się do trudniejszych i bardziej wymagających terenów, ale też jest cięższy i mniej elastyczny. Im miększy i cieńszy jest kauczuk, tym lepiej nadaje się do łatwiejszych i mniej wymagających terenów, ale też jest mniej trwały i mniej stabilny. Dlatego należy dopasować rodzaj podeszwy do rodzaju szlaku, po którym zamierzamy się poruszać.